کد مطلب:48893 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

زني كه عقد بسته است، ولي هنوز به خانة شوهر نرفته، آيا از ديدگاه قرآن حق گرفتن مهر دارد يا خير؟

يكي از حقوقي كه اسلام براي زن معين فرموده، حقّ مهر است. در آيات فراواني از قرآن مجيد، به اين مطلب اشاره شده و مردان را به رعايت كامل اين حكم و ضايع نكردن حقّ زنان سفارش فرموده است: وَءَاتُواْ النِّسَآءَ صَدُقَـَتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَيْءٍ مِّنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِيـَّ ?‹ًا مَّرِيـَّ ?‹ًا ;(نسأ،4) و مهر زنان را ]به طور كامل[ به عنوان يك عطيه ]الهي[ به آنان بپردازيد، ولي اگر آنها چيزي از آن را، با رضايت خاطر به شما ببخشند، حلال و گوارا مصرف كنيد.

با جاري شدن عقد ازدواج بين زن و مرد، زن حقّ مهري كه در ضمن عقد مشخص شده را پيدا ميكند و همان موقع ميتواند آن را طلب كند وبه تصرّف خود در آورد، ليكن تا زماني كه زفاف انجام نگرفته و پيش از آن كه مرد با اين زن آميزش نمايد، اگر به عللي عقد ازدواج به هم خورد و مرد، زن را طلاق داد، زن نصف مهر بيشتر حق ندارد و چنانچه از پيش همة مهر را گرفته باشد، بايد نصف آن را برگرداند; اين حكم از قرآن مجيد و روايات ائمه اطهار: و فتواي فقها به خوبي استفاده ميشود: وَإِن طَـلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ وَقَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إِلآ َّ أَن يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَاْ الَّذِي بِيَدِهِي عُقْدَةُ النِّكَاحِ;(بقره،237) و اگر زنان را، پيش از آن كه با آنها تماس بگيريد ]و آميزش جنسي كنيد[ طلاق دهيد، در حالي كه مهري براي آنها تعيين كردهايد ]لازم است[ نصف آن چه را كه تعيين كردهايد ]به آنها بدهيد[، مگر اين كه آنها ]حق خود را[ ببخشند; يا ]در صورتي كه صغير و سفيه باشند، ولي آنها، يعني[ آن كس كه گره ازدواج به دست اوست، آن را ببخشد.

در پايان آيه ميفرمايد: اگر شما تمام مهر را به آنها ببخشيد، به پرهيزكاري نزديكتر است و گذشت و نيكوكاري را در ميان خود فراموش نكنيد كه خداوند به آن چه انجام ميدهيد بيناست.

حضرت امام خميني; فرمودهاند: زن به مجرد عقد، مالك تمام مهر ميگردد و ميتواند به هر نوع تصرّفي در آن داشته باشد، ليكن اگر پيش از آن كه شوهر با او آميزش كند، طلاق داده باشد، بايد نصف مهر را برگرداند.(تحريرالوسيله، امام خميني;، ج 2، ص 268، مسئلة 15 و 16، نشر جامعه مدرسين.) و نيز فرمودهاند: اگر زن پيش از آن كه شوهر با او آميزش كند، از دنيا رود، يا خود شوهر از دنيا برود، نصف مهر بايد به زن پرداخت شود.(همان.)

در پايان تذكر اين نكته لازم است، چنان چه پرسش شما در موردي است كه پسر و دختري نامزد شدهاند و تنها گفتوگويي در مورد ازدواج بين آنها صورت گرفته و هنوز عقد شرعي خوانده نشده; در اين صورت دختر حقّ نصف مهر را ندارد، چون هنوز مهري معيّن نشده و اگر در مقدار مهر هم بحث شده و بر مبلغي هم توافق كرده باشند، چون هنوز عقد ازدواج واقع نشده، مرد ملزم به پرداخت نصف مهر نيست; البته بسيار به جا و زيبنده است كه در همين صورت نيز، مرد هدية مناسب و ارزشمندي، مطابق قدرت و توان خويش به زن پرداخت كند، تا بدين وسيله كمي از ناراحتي روحي زن، به ويژه درموردي كه به هم خوردن پيوند نامزدي، از جانب مرد بوده كاسته شود; اين احسان و لطفي از طرف مرد به زن است و خدا محسنان و نيكوكاران را دوست ميدارد.